Tümleç

Yüklemin bulunduğu, çıktığı, yöneldiği yeri gösteren ya da zamanını, durumunu, miktarını, koşulunu bildiren öğelerdir. "Dolaylı tümleç" ve "zarf tümleci" olarak ikiye ayrılırlar.

Dolaylı Tümleç: Yükleme sorulan "kime, kimde, kimden, nereye, nerede, nereden, neye" gibi, "-e , -de, -den" hal eki almış sorulara, yine aynı ekleri alarak cevap veren sözcükler ya da söz gruplarıdır. Yüklemin yöneldiği, bulunduğu ya da çıktığı yeri gösterirler.

"Çözemediği soruları bana sorar."
sorar - yüklem
soran kim? o - gizli özne
neyi sorar? çözemediği soruları - belirtili nesne
çözemediği soruları kime sorar? bana - dolaylı tümleç

"Okulun bahçesinde top oynadık."
oynadık - yüklem
oynayan kim? biz - gizli özne
ne oynadık? top - belirtisiz nesne
nerede top oynadık? okulun bahçesinde - dolaylı tümleç

"Harçlığını babandan alırsın."
alırsın - yüklem
alan kim? sen - gizli özne
neyi alırsın? harçlığını - belirtili nesne
harçlığını kimsen alırsın? babandan - dolaylı tümleç

Zarf Tümleci: Yükleme sorulan "ne zaman, nasıl, ne kadar, niçin, neden, ne ile, kim ile" gibi sorulara cevap veren, yüklemin zamanını, durumunu, miktarını, koşulunu belirten sözcükler ya da söz gruplarıdır.

"Bana yazdığı mektubu merakla okudum."
okudum - yüklem
okuyan kim? ben - gizli özne
neyi okudum? bana yazdığı mektubu - belirtili nesne
nasıl okudum? merakla - zarf tümleci

"Sınavı kazanınca çok rahatladım."
rahatladım - yüklem
rahatlayan kim? ben - gizli özne
ne zaman rahatladım? sınavı kazanınca - zarf tümleci
sınavı kazanınca ne kadar rahatladım? çok - zarf tümleci