2 Şubat 2016 Salı

Bağlaşıklık Sorunları

Bir anlatımdaki dil öğelerinin, yani eklerin ve kelimelerin dil bilgisi kurallarına uyularak yan yana getirilmesine  bağlaşıklık adı verilir ve dil bilgisi bağlantısı anlamına gelir. Bağlaşıklık sorunları anlatım bozukluğuna sebep olur:

1. Anlam belirsizlikleri: 
  
 Geleceğini annemden duydum.==>  kimin geleceğini? onun mu, senin mi?
"Onun geleceğini annemden duydum." ve ya "Senin geleceğini annemden duydum."

Yarışmada birinci olduğuna sevindim. ==>  kimin birinci olduğuna? onun mu, senin mi?
"Senin yarışmada birinci olduğuna sevindim." Ya da "Onun yarışmada birinci olduğuna sevindim."

2. Eklerin eksik ya da yanlış kullanılması:

Bu çocuklar fakir ülkenin, savaş nedeniyle gerekli eğitimi alamayan çocuklardır. ==>  X
Bu çocuklar fakir ülkenin, savaş nedeniyle gerekli eğitimi alamayan çocuklarıdır. ==> 

Senin en sevdiğim yanın derslerine düzenli çalıştığındır. ==>  X
Senin en sevdiğim yanın derslerine düzenli çalışmandır. ==> 
 
3.Dolaylı tümleç eksikliği: 

Öğrencileri rahat edecekleri odalara yerleştirip, en iyi imkânları sağladı. ==>  X
Öğrencileri rahat edecekleri odalara yerleştirip onlara en iyi imkânları sağladı. ==> 

Burada daha çok eski arkadaşlarını arıyor, hasret duyuyordu. ==>  X
Burada daha çok eski arkadaşlarını arıyor, onlara hasret duyuyordu. ==> 

4. Nesne eksikliği:

Televizyona çok bakıyor, akşama kadar kapatmıyor. ==>  X
Televizyona çok bakıyor, televizyonu akşama kadar kapatmıyor. ==> 

Herkesin fikrine saygı gösteriyor, dinliyor. ==>  X
Herkesin fikrine saygı gösteriyor, onları dinliyor. ==> 

5. Özne Eksikliği:

Kapıya dayanmayın, dün boyandı. ==>  X
Kapıya dayanmayın, kapı dün boyandı. ==> 

Nüfus sayımı bu yıl yapıldı, bir hayli artmış ==>  X
 Nüfus sayımı bu yıl yapıldı, nüfusumuz bir hayli artmış.  ==> 

6. Fiil ve yardımcı fiillerin hatalı kullanımı:

Ekşiyi az, acıyı ise hiç sevmezdi ==>  X
Ekşiyi az sever, acıyı ise hiç sevmezdi. ==> 

Kitap için kendine verilen paranın eksik ve yeterli olmadığını söyledi. ==>  X
Kitap için kendine verilen paranın eksik olduğunu ve yeterli olmadığını söyledi. ==> 

Bu davranışıyla bize yarar mı sağladı zarar mı belli değil. ==>  X
Bu davranışıyla bize yarar mı sağladı zarar mı verdi belli değil. ==> 

7. Sözcüklerin cümle içinde yanlış yerde kullanımı:

Alınan bu karar savaşta askerin daha çok ölmesine neden oldu ==> ('askerin daha çok ölmesi' tabiri yanlış)
Alınan bu karar savaşta daha çok askerin ölmesine neden oldu. ==>


İzinsiz inşaata girilmez ==>   ('izinsiz inşaat' bir tamlamadır, yanlış kullanılmıştır)
İnşaata izinsiz girilmez. ==>  

8. Gereksiz kelime kullanımı: 

Yalnız gitmekten korkmuş, annesiyle birlikte gitmiş. ==>  (annesiyle gitmesi zaten birliktelik anlamı katar)
Yalnız gitmekten korkmuş, annesiyle gitmiş

Yüksek sesle bağırmana gerek yok ==>  (bağırmak zaten yüksek sesle yapılan bir eylemdir)
Bağırmana gerek yok.

9. Tamlama yanlışlıkları:

Kaza yerine birçok askerî ve polis aracı geldi  ==>  X
Kaza yerine birçok askerî araç ve polis aracı geldi. ==> 

Bu önlemler ekonomik ve sağlık açısından olumlu sonuçlar verdi. ==>  X
Bu önlemler ekonomik açıdan ve sağlık açısından olumlu sonuçlar verdi. ==> 

10. Etken ve edilgen fiillerin hatalı kullanımı: 

Bütün yemekleri hazırlayıp bir kenara koyulmalıdır.  ==>  X
Bütün yemekleri hazırlayıp bir kenara koymalıdır.  ==> 
Bütün yemekler hazırlanarak bir kenara koyulmalıdır. ==> 

Bazı yolcuların giriş işlemleri yapmaya başlandı. ==>  X
Bazı yolcuların giriş işlemleri yapılmaya başlandı. ==> 

11. Ekeylemlerin kullanılmaması:  

Boyu kısa bedeni de pek biçimli değildi. ==>  X
Boyu kısaydı bedeni de pek biçimli değildi. ==> 

O yaşlı şair geleneklere bağlı, ama yeniliklere kapalı değildi. ==>  X
O yaşlı şair geleneklere bağlıydı, ama yeniliklere kapalı değildi. ==> 

12. Özne eksikliği :

Hiç kimse okula gelmedi, geziye gitti. ==>  X
Hiç kimse okula gelmedi, herkes geziye gitti.  ==> 

Annem hiçbirimizi azarlamaz, severdi. ==>  X
Annem hiçbirimizi azarlamaz, hepimizi severdi.  ==> 

Her gün okula geç geliyor, erken gelmiyor. ==>  X
 Her gün okula geç geliyor, hiç erken gelmiyor.  ==> 

Herkes konuşuyor, ders dinlemiyor. ==>  X
Herkes konuşuyor, hiç kimse ders dinlemiyor. ==> 

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder